مروری بر اسناد بین المللی نظام عام تحدید کلی مسئولیت در حقوق دریایی

مفهوم تحدید مسئولیت مالک کشتی در قرن یازدهم میلادی شناسایی شد و تا قرن نوزدهم در حقوق داخلی کشورها توسعه یافت. در قرن نوزدهم، با توجه به اهمیت حمل ونقل دریایی برای توسعۀ تجارت بین المللی و تعارض قوانین در حمل ونقل دریایی بین المللی، نیاز به یکسان سازی مقررات مربوط به حمل ونقل دریایی بین المللی، به ویژه قواعد مربوط به تحدید مسئولیت احساس می شد. اولین گام در جهت یکسان سازی قواعد بین المللی تحدید مسئولیت با تصویب کنوانسیون 1924 برداشته شد، اما این کنوانسیون با اقبال چندانی رو به رو نشد. برخلاف کنوانسیون 1924، جامعۀ کشتی رانی از کنوانسیون های 1957 و 1976 در خصوص تحدید مسئولیت مالکان کشتی، استقبال گسترده ای کرد. جمهوری اسلامی ایران در تیر 1393 به کنوانسیون 1976 ملحق شده است؛ درحالی که مقررات قانون دریایی در باب تحدید مسئولیت همچنان ملهم از کنوانسیون 1957 است. در این مقاله پس از بررسی روش ها و نظام های تحدید مسئولیت، سعی خواهد شد تا ضمن معرفی اسناد یادشده، مقررات کنوانسیون های مربوط به نظام عام تحدید مسئولیت در حقوق دریایی (شامل کنوانسیون های مصوب 1924، 1957 و 1976)، سیر تحول آن ها و همچنین وضع حقوق ایران در این زمینه به اجمال بررسی شود.